Tüberküloz (verem) dünya çapında önde gelen 10. ölüm nedeni, dünya çapında en çok ölüme neden olan enfeksiyon ve HIV ile yaşayan insanlar arasında önde gelen ölüm nedenidir.
İyi haber, tüberkülozun (verem) hem önlenebilir hem de tedavi edilebilir olması ve ülkelerin tüberkülozu 2030 yılına kadar sona erdirmek için kendilerini adamış olmalarıdır. 2016 Birleşmiş Milletler AIDS’i Sona Erdirme Siyasi Bildirgesi’nde yer alan bir karar,2010’dan 2020 yılına kadar HIV pozitif kişilerin tüberkülozdan kaynaklanan ölümlerinde %75’lik bir azalma içeriyordu.
Kötü haber ise, 2018 yılında dünya çapında 10 milyon kişi tüberküloz(verem) hastası oldu ve HIV ile yaşayan 251.000 kişi dahil olmak üzere 1.5 milyon kişi hastalıktan hayatını kaybetti. 2000 yılından bu yana HIV pozitif insanlar arasında tüberkülozdan kaynaklanan ölümlerde %60’lık bir azalma olsa da, dünya 2020 yılına kadar %75’lik bir azalmaya ulaşma yolunda değil.
Dünya 24 Mart’ta COVID-19 salgınının ortasında Dünya Tüberküloz Günü’nü anarken, dünya çapında tüberküloz salgınları ve Tüberküloz/HIV koenfeksiyonlarına(eş zamanlı) yönelik hizmetleri sürdürmemiz gerektiğini hatırlamak önemlidir. Tüberküloz önleme ve bakımı için yıllık 3,3 milyar ABD doları finansman açığı hala vardır.
Ayrıca, tüberküloz ve diğer büyük bulaşıcı hastalıklarla mücadele etmek için halihazırda yürürlükte olan programların COVID-19’a yanıtı daha hızlı ve etkili hale getirmek için yararlanabileceğini de unutmamak gerekir. Ancak Tüberküloz, HIV veya COVID-19’a acil müdahale ihtiyacı insan haklarına, özerkliğe ve mahremiyete saygı gösterilmemesi gerektiği anlamına gelmemelidir.
Toplumların rolü ve sağlık sisteminin dayanıklılığı, yenilikçi,insan merkezli ve toplum temelli ve toplum odaklı yaklaşımları farklılaştırılmış servis sunumu modelleri, dijital sağlık ve tüberküloz enfeksiyonunu teşhis etmek ve HIV ile ilişkili tüberkülozla yaşayan kişilerin tedavi ve bakımlarını yönetmelerini sağlamak için yenilikçi araçlar da dahil olmak üzere hizmet sunumu sağlamak için esastır. Toplumlar da dahil olmak üzere sağlık sistemlerine yapılan yatırımlar, COVID-19’a karşı savaşta gerçek bir fark yaratacaktır.
Çeviri: Adara Collu