Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezinin HIV+ler için önerileri:
Önemli gerçekler:
COVID-19 HİV+ler için daha mı tehlikeli?
Hayır. Şu an için antiretroviral tedavisine aksatmadan devam eden HİV+ bireyler için daha yüksek bir risk söz konusu değil. Aynı zamanda, HİV enfeksiyonunu kontrol altında tutan kişilerin corona virüsü ile enfekte olma durumunda daha ciddi Covid-19 semptomları göstereceğine dair de hiçbir kanıt yok.
Kimlerin hasta olma ihtimali daha yüksek?
HİV’le yaşayan ve aynı zamanda immün yetmezliği olanlar corona virüsle enfekte olmamak için daha dikkatli olmalıdır. Bu kişiler
Bu kişilerin daha yüksek risk grubunda olmalarının sebebi immün sistemlerinin yeni bir virüsle savaşacak kadar güçlü olmayabileceğidir. Öte yandan, HİV+ bireylerin HİV enfeksiyonları kontrol altında olmadıkları zaman solunum yolu enfeksiyonlarına karşı daha savunmasız oldukları da bilinen bir gerçek. Bu sebeple ilaçlarınızı aksatmamanız her zaman ancak özellikle güncel koşullar altında çok ama çok önemli. Eğer an itibariyle ilaç kullanmıyorsanız veya ilaç kullanmakta zorluk çekiyorsanız lütfen doktorunuza danışın. Yaşlı HİV+ler ve ciddi rahatsızlıkları olanlar da daha dikkatli olmalıdır.
HİV+im, nasıl Covid-19 olmam?
Kişilerin HİV statülerinden tamamen bağımsız olarak alması gereken önlemler aynıdır ve özetle aşağıdakileri içerir:
Birçok ülke, vatandaşlarını evden çıkmamaları konusunda sıkıca uyarıyor. Eğer Covid-19’a yakalanma ihtimalinizin daha yüksek olduğunu düşünüyorsanız başkalarıyla olan fiziksel temasınızı kesinlikle sınırlandırmalısınız.
HİV+im, hasta hissedersem ne yapmalıyım?
Eğer kendinizi iyi hissetmiyorsanız, devam eden öksürüğünüz ve ateşiniz varsa, evde kalın ve en yakın hastaneyi arayın. Asla paniğe kapılmamalı, yanlış kararlar almamalı ve başkalarını tehlikeye sokmamalısınız. En önemli olan başkalarıyla temastan kaçınmanız. Çoğu Covid-19 vakası çok ciddi sorunlara yol açmaz ve bir hafta içerisinde sağlığınızı toparlayabilirsiniz.
Eğer izin almanız durumunda HİV+ olduğunuzun duyulmasından endişeleniyor ancak yüksek riskli bir iş ortamında çalışıyorsanız, doktorunuza ve/veya yerel HİV derneklerine başvurunuz.
HİV+ler için Covid-19 önerileri
HİV’le yaşayan herkes kendini korumak için gerekli önlemleri almalı ve antiretroviral tedavilerine aksatmadan devam etmelidir. İlaçlarınızı ve tedavinizi nasıl temin edeceğinizle ilgili doktorunuzdan bilgi aldığınızdan emin olun. Bu süreç içerisinde doktorunuza ulaşmakta sorun yaşıyorsanız yerel HİV örgütünüze danışabilirsiniz. Bu sırada yapmanız gerekenler:
Kaynaklar:
[1] https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/hiv.html
[2] https://www.poz.com/article/people-hiv-need-know-new-coronavirus
Çeviri: H. Tankut Atuk
Şu ana dek, HIV ile yaşayan bireylerde COVID-19 oranlarının HIV negatif olanlara göre daha yüksek olduğuna ya da farklı bir seyir izlediğine dair herhangi bir kanıt elde edilmemiştir. Mevcut kanıtlar, ağır hastalık geçirme riskinin ileri yaş, erkek cinsiyet ve kalp-damar hastalıkları ve diyabet gibi bazı sağlık sorunları olması halinde yükseldiğine işaret etmektedir. Tedavi kullanan, CD4 sayısı normal ve viral yükü baskılanmış olan HIV ile yaşayan bireylerde ağır hastalık riski yüksek olmamakla birlikte, HIV ile yaşayan bireylerin birçoğunda riski artıran diğer risk faktörleri bulunmaktadır. Örneğin, Avrupa’da HIV ile yaşayan bireylerin neredeyse yarısı 50 yaşın üzerindedir ve kalp-damar hastalıkları ve kronik akciğer hastalığı gibi durumlar, HIV ile yaşayan bireylerde daha sık görülmektedir. Bağışık yetmezlik (CD4 sayısının 200/mm3’ten az olması) bulunması ya da bireyin antiretroviral tedavi kullanmaması durumunda koronavirüs enfeksiyonunun daha ağır seyretme olasılığı bulunmaktadır. HIV ile enfekte bireylerde gebelik veya anneden bebeğe bulaş konusunda herhangi bir veri yoktur.
Bulaş riskini azaltma ve belirtilerin yönetilmesi konusunda, kaynaklar kısmında örnekleri bulunan ulusal kılavuzlar esas alınmalıdır [1-3].
COVID-19 üzerinde bazı antiretrovirallerin etkili olabileceğine dair bazı tartışmalar yapılmakta ve çalışmalar yürütülmektedir. Lopinavir/ritonavir ile yapılan ve ağır COVID-19 enfeksiyonu tanısı ile hastaneye yatırılmış 199 bireyi kapsayan ilk randomize kontrollü çalışmada bu tedavinin standart tıbbi bakıma göre herhangi bir üstünlüğü olmadığı kanıtlanmıştır. [4] Proteaz inhibitörleri dâhil, diğer antiretrovirallerin COVID-19 enfeksiyonunun tedavisinde kullanımını destekleyecek yeterli kanıt yoktur; yapısal analizler, darunavirin COVID-19 proteaz enzimine bağlanmadığını ortaya koymuştur.
Yakın tarihte, dünyanın farklı bölgelerinde COVID-19 enfeksiyonunun tedavisinde kullanımı denenen ilaçlar için COVID-19 ilaç etkileşimleri web sitesi (www.covid19-druginteractions.org) geliştirilmiştir. EACS ve BHIVA’nın bu yararlı web sitesine mali destekte bulunma kararı vermiş olduğunu memnuniyetle duyuruyoruz.
Koronavirüs salgını tüm hızıyla deva ediyor. EACS ve BHIVA, HIV ile yaşayan bireyler için kılavuzluk edecek bilgileri paylaşmaya devam edecek. Hepinize sağlıklı günler dileriz.
Ege üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Prof. Dr. Deniz Gökengin tarafından hazırlanmıştır.
HIV ve COVID-19
HIV pozitif kişiler için Coronavirus ve COVID-19
Yeni Coronavirüs’ün (COVID-19) ortaya çıkması ve yarattığı pandemi tüm dünyayı alarma geçirmiştir. Yeni tanımakta olduğumuz bu virüsün Coronavirüs ailesinden olması sebebiyle tahmin ettiğimiz bazı özellikleri olmakla beraber henüz geniş bilimsel araştırmalar yapılmasına fırsat olmamıştır. HIV ile yaşayan bireyler için de aynı belirsizlikler devam etmektedir.
HIV ile yaşayan bireyler için Coronavirüs ile enfekte olmak mevcut bilgilerle, genel popülasyonda tanımlanan risklerden daha yüksek değildir.
COVID-19 ile ilgili bugün bildiklerimiz şiddetli hastalık geçirme açısından risk taşıyan gruplar, 60 yaş üstü insanlar, bağışıklık yetmezliği olan insanlar ve kronik solunum, kalp, böbrek rahatsızlığı olanlardır. (Positive Life NSW, 2020)
Elimizdeki tek bilimsel araştırmaya göre; COVID-19 ile enfekte olmuş tedavi altındaki HIV pozitiflerin eğer CD4 sayısı 350hücre/ml’ den yüksek ise genel popülasyona göre daha fazla risk altında olmadığına dair yapılan çalışmadır. Aynı bilimsel araştırmada 2 HIV pozitif kişinin kullandığı ilaçların Coronavirüs üzerinde de etkili olabileceği düşünülmüştür. (Guo ve ark., 2020)
HIV pozitif kişilerde daha yüksek risk saptanmamış olsa da uluslararası bilimsel otoriteler (CDC – Center Disease Control and Prevention) HIV pozitif kişiler için ve onlarla ilgilenen klinisyenler için bazı tavsiyelerde bulunmuşlardır. Bu tavsiyeler; 1. Tüm popülasyonun uyması gereken sosyal izolasyon ve hijyenin sağlanması 2. Grip ve zatürre aşılarının güncel tutulması 3. Ruh sağlığının korunması açısından teknoloji kullanılarak uzaktaki yakınlarla iletişim içerisinde kalınması. 4. HIV ilaçlarının rutin kullanımı ve temini konusunda özen gösterilmesi (Center Disease Control and Prevention, 2020)
Tüm çalışmalar göz önüne alındığında tedavi altındaki HIV pozitifler için COVID-19 açısından ayrıca bir risk görünmemektedir. HIV ile yaşayan bireylerin alması gereken ayrıca bir önlem yoktur. HIV pozitif kişilerin bağışıklık sistemini güçlendirmesi için kullanması gereken herhangi bir ilaç takviyesine ihtiyaç yoktur. Tedavi altında olmayan, henüz tanı almamış veya yeni tanı almış ve tedavi ile henüz CD4 miktarı yükselmemiş hastalar şüphesiz daha çok dikkat etmelidir.
HIV pozitif olsun ya da olmasın tüm bireylerin Dünya Sağlık Örgütü’nün ve ülkemiz sağlık bakanlığının tavsiyelerine uyması bireysel ve toplumsal sağlık açısından çok önemli ve yeterlidir.
Kaynaklar
Dr. Görkem Gökçelioğlu
Geri Dön